ابن ابی شیبه؛ فقیه نام آور بغداد - مهسان بلاگ

گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری خبرنگاران- بارها شنیده ایم که گذشته چراغ راه آینده است. این چراغ روشنگر مسیری است که به ساختن بنای تمدن ایرانی اسلامی می انجامد. چراغی که انوار روشنگرش حاصل کوشش صدها حکیم، هنرمند و فیلسوف مسلمان است که از قرن ها پیش خشت به خشت این بنای سترگ را روی هم گذاشته اند.

با شما مخاطب گرامی قراری گذاشته ایم تا هر روز به بهانه عددی که تقویم برای تاریخ آن روز به ما نشان می دهد، به زندگی یکی از مشاهیر و بزرگان تاریخ کهن ایران و اسلام مختصر اشاره ای کنیم تا بتوانیم پس از یک سال، با این انوار روشنگر چراغ تمدن و فرهنگ آشنا شویم. به این منظور هر روز صبح، بخشی از تاریخ کهن خود و افتخارات آن را مرور خواهیم کرد.

برای خوشه چینی از این خرمن دانش و فرهنگ،از جلد اول کتاب تقویم تاریخ فرهنگ و تمدن اسلام و ایران تألیف دکتر علی اکبر ولایتی که به سال 1392 در انتشارات امیرکبیر به زیور طبع آراسته شده، بهره برده ایم.

ابوبکر عبدالله بن محمد بن عیسی کوفی (159-235ق) معروف به ابن ابی شیبه محدث، حافظ، فقیه، مفسّر و مورخ است.

اصل ابن ابی شیبه از واسط و نیای او، ابو شیبه ابراهیم، قاضی آن شهر بود. برادر او، عثمان بن ابی شیبه نیز از محدثانِ صاحب تصنیف بود. خاندان او اهل علم بودند. احتمالاً ابن ابی شیبه در کوفه به جهان آمد و در همان شهر مقدمات علوم را فرا گرفت. سپس به بصره سفر کرد و از محضر بزرگان آن شهر بهره برد. پس از آن به بغداد رفت و در آن شهر حدیث و فقه را در سطح عالی فرا گرفت و حدیث گفت. حدود 40 سال در بغداد زندگی کرد. گفته اند که وی در حجاز نیز به آموختن حدیث مشغول بوده است.

استادان ابن ابی شیبه در حدیث عبارت اند از: قاضی شریک بن عبدالله، علی بن مسهر، ابو اسامه، سفیان عیینه، جعفر بن عون، ابو الاحوص سلام بن سلیم، عمر بن عبید، عبدالله بن مبارک، حفص بن غیاث، عباد بن عوام، عبدالله بن ادریس، عبدالله بن نمیر، ابوخالد احمر، حسین بن علی جعفی، محمد بن بشر عبدی و بسیاری دیگر از بزرگان آن عصر.

ابن ابی شیبه از فقیهان و محدثان نام آور روزگار خود بود. علمای علم رجال برای او در علم حدیث اهمیت بسیاری قائل بودند. او در پرورش محدثان نیز مؤثر بوده است. دانشمند بنامی چون خطیب بغدادی که به روزگار او نزدیک است، آورده است که علم حدیث با چهار تن به کمال رسیده و خاتمه یافته است: احمد بن حنبل، یحیی بن مشخص، علی مدینی، ابوبکر ابی شیبه. ابو زرعه از شاگردان او، می گوید که در حفظ حدیث بهتر از او ندیده است. گفته اند که ابن ابی شیبه در مسجد رصافه حدیث می گفت. روایت نموده اند که سی هزار تن به سخنان وی گوش می دادند. او را دانشمندی بی مانند، مطمئن و مؤلف دانسته اند.

بسیاری از عالمان، محدثان و فقیهان نامدار سده سوم هجری از ابن ابی شیبه حدیث نقل نموده اند، از آن جمله اند: محمد بن اسماعیل بخاری، مسلم بن حجاج نیشابوری، احمد بن حنبل. این امر نشانه اهمیت و مطمئن بودن او در علم حدیث است.

گفته اند که ابن ابی شیبه در علم کلام نیز توانا بود و هم از این روست که به دستور متوکل عباسی، وی با نحله های فکری دیگر، مانند معتزلیان و جهمیان، ستیزه و جدل می کرد. تقریباً همه رجال شناسان اهل سنت او را موثق دانسته اند و راست گفتاری او را نیز ستوده اند؛ اما جالب است که شاگرد ابن حنبل او را کثیرالخطا خوانده است. ابن ابی شیبه را از محققان برجسته و نویسندگان نام آور روزگار خود دانسته اند. آثار بسیاری را در حدیث، فقه، کلام، تاریخ و تفسیر به او نسبت داده اند.

آثار او عبارت اند از:

کتاب المصنّف، درباره بعضی احادیث پیامبر و نیز فتاوای تابعان که به ترتیب ابواب فقهی گرد آمده است. بعضی از جزءهای این کتاب در مدینه، پاریس، عثمانی، قاهره، دمشق و هند چاپ شده است. نسخه های خطی آن نیز در کتابخانه ظاهریه دمشق محفوظ است. بروکلمان بر این باور است که این کتاب با عنوان المسند نیز چاپ شده است. کتاب دیگر او الایمان است که در 1385ق/1965 در دمشق چاپ شد. آثار دیگر او عبارت اند از: لسنن، در فقه؛ التفسیر؛ التاریخ؛ الفتن؛ الصفین؛ الجمل؛ الفتوح؛ المسند، در حدیث؛ ثواب القران؛ الرد علی من رد علی ابی حنیفه.

4104/

bestcanadatours.com: مجری سفرهای کانادا و آمریکا | مجری مستقیم کانادا و آمریکا، کارگزار سفر به کانادا و آمریکا

دور زمین: دور زمین: سفر به دور زمین هیچوقت اینقدر آسون نبوده!